Pers Before Time Began

Van 22 oktober 2021 tot en met 29 mei 2022 krijgt de Australische Aboriginal kunst voor het eerst aandacht in het Museum Kunst & Geschiedenis. De Aboriginal wereld is wonderlijk en boeiend, vol geheimen voor niet-ingewijden. De eerste inwoners van Australië zijn de erfgenamen van de oudste ononderbroken cultuur ter wereld, die tot 65.000 jaar terug zou gaan. Hoe rijk ook, deze cultuur vond geen uiting in bouwwerken, geschreven teksten of verplaatsbare kunstwerken. Eeuwenoude kennis van het land werd en wordt tot vandaag van generatie op generatie, uitsluitend via mondelinge overlevering, tijdens rituelen en ceremonies doorgegeven. In deze kennis staat het concept van de Droom centraal.

De Droom is een mythische tijd waarin voorouderlijke Droomwezens, zoals de Tingari, de Zeven Zusters, de Regenboogslang en vele andere, de aarde, planten, dieren, mensen, water, sterren, … geschapen hebben. De reizen doorheen het land en de scheppingsdaden van deze wezens en ook zijzelf worden Dromen genoemd. Vergeet echter elk westers begrip van tijd om deze Droomtijd te vatten, want het is een tijdloze tijd, een overaltijd. De schepping was, is en loopt verder.

De tentoonstelling begint met een luik over de materiële Aboriginal leefwereld, schilden, boemerangs, speerwerpers, grafpalen … in bruikleen gekregen van het MIM (Brussel), het AfricaMuseum (Tervuren), het Musée du Malgré-Tout (Treignes), het MAS (Antwerpen) en het Nationaal Museum van Wereldculturen (Leiden, Nederland).

BEFORE TIME BEGAN verwijst naar de Droom en de creatie van het land, maar ook naar het ontstaan van de hedendaagse kunst. De kern van de tentoonstelling is opgebouwd uit enkele klassieke schilderijen op boombast met natuurlijke pigmenten uit de jaren 1950 (en later) uit Arnhem Land, werken uit de jaren 1970 uit de woestijngebieden, wanneer de Western Desert schildersbeweging ontstond en kunstenaars gingen experimenteren met kleurige industriële verf op doek en paneel, maar ook de meest recente, soms monumentale, kunstuitingen van diverse hedendaagse kunstenaars, zowel individueel- als groepswerk. Twee korte filmpjes tonen een groep mannelijke en een groep vrouwelijke kunstenaars bij het creëren van gemeenschappelijke werken, er worden verhalen verteld, er wordt gezongen, gelachen en gedanst. Terwijl wat niet voor de ogen van niet-ingewijden bestemd is, onderliggend verborgen blijft, tonen de kunstwerken eeuwenoude mythische verhalen en getuigen van een verbondenheid met en een diep respect voor de aarde en de natuur.

Een blikvanger in de tentoonstelling is de Kulata Tjuta (vele speren)installatie, gecreëerd door een groep oudere en jongere kunstenaars uit enkele APY (Anangu Pitjantjatjara Yankunytjatjara) Lands kunstcentra. Het werk is opgebouwd uit 1500 speren en stelt een kupi kupi, of stofwervelwind in trechtervorm voor, zoals die voorkomt in woestijngebieden. Een speer gaat recht op het doel af, de weg van een wervelwind is willekeurig. Een kupi kupi reist doorheen de tijd (via voorouderlijk verleden, over de kolonisatie tot op heden) en op zijn grillige pad neemt hij allerlei dingen mee. Het is een manifestatie van een overleden ziel, maar ook een metafoor voor de huidige maatschappij waarvan de toekomst onvoorspelbaar is.

Het laatste luik van de tentoonstelling bestaat uit fotografisch werk van hedendaags kunstenaar Michael Cook. Hij reflecteert op de idee van beschaving en toont zo bv. in één van zijn fotoseries Civilised Aboriginal Australiërs uitgedost in historische kledij van de Europese mogendheden die Australië aan het begin van de kolonisatie bezochten.

Deze tentoonstelling kadert in de vernieuwde missie van de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis (KMKG) om in Brussel, in het hart van Europa, nieuwsgierigheid en verwondering aan te wakkeren voor de werelden die vrouwen en mannen hebben gemaakt. De KMKG bieden democratiserende, inclusieve en meerstemmige ruimtes aan voor een kritische dialoog over verleden en toekomst. Ze streven diepere inzichten in samenleving en culturen na. Dat moedigt ons allen aan om beter zorg te dragen voor de wereld, waardoor we ons ook een andere wereld kunnen voorstellen.

De tentoonstelling is oorspronkelijk een productie van de Fondation Opale in Lens (Zwitserland), Europa’s belangrijkste centrum voor Aboriginal kunst en cultuur. De kunstwerken in BEFORE TIME BEGAN zijn afkomstig uit afgelegen gebieden in Australië, ze werden op een correcte ethische wijze verworven en behoren grotendeels tot deze verzameling.

Praktische informatie

Museum Kunst & Geschiedenis
Jubelpark 10
1000 Brussel
+ 32 (0)2 741 73 31
info@kmkg.be
www.artandhistory.museum