MIMO
Duur
Sinds 2009
MIMO
Muziekinstrumenten zijn getuigen van duizenden jaren menselijke creativiteit en vernieuwingsdrang. Hun diversiteit is enorm. Europese musea bewaren een belangrijk deel van dit materieel erfgoed; honderdduizenden instrumenten van over de hele wereld vinden er onderdak. Naast bewaren verspreiden deze musea ook kennis over muziekinstrumenten, brengen inzichten bijeen, inspireren en verbinden. Goede collecties van muziekinstrumenten leren ons over muziektradities, over culturele identiteit en verschuivingen daarin.
In de lente van 2008 kwamen medewerkers van enkele grote Europese musea met muziekinstrumentencollecties samen om dit muzikaal erfgoed als geheel op een coherente manier wereldwijd kenbaar te maken. Ze schreven een project uit om deze collecties te digitaliseren en online te publiceren in een meertalige omgeving. Ze kregen hiervoor een financiering voor twee jaar van de Europese Commissie. Het doel van het project was een gemeenschappelijke toegangsweg te bieden voor degenen die dit erfgoed online wilden verkennen en om cohesie te creëren. Gemeenschappelijke standaarden werden toegepast op gebied van naamgeving van de instrumenten, van classificatie en van visuele presentatie (in welke positie en vanuit welk standpunt geven afbeeldingen van de verschillende soorten instrumenten de meeste informatie?).
Het project werd goedgekeurd in het voorjaar van 2009. MIMO was geboren. De kick-off meeting vond plaats in Firenze, in september 2009. De deelnemende partners van het eerste uur waren:
• Universiteit van Edinburgh, Verenigd Koninkrijk (initiatiefnemer en project management)
• Africamuseum, Tervuren, België
• Cité de la Musique / Philharmonie, Parijs, Frankrijk
• Galleria dell’Academia, Firenze, Italië
• Germanisches Nationalmuseum, Neurenberg, Duitsland
• Horniman Museum, Londen, Verenigd Koninkrijk
• Muziekinstrumentenmuseum, Brussel, België
• Stiftung Preussischer Kulturbesitz, Ethnologisches Museum, Berlijn, Duitsland
• Scenkonstmuseet, Swedish Museum of Performing Arts, Stockholm, Zweden
• Universiteit van Leipzig, Museum für Musikinstrumente, Duitsland
Gedurende de volgende twee jaar brachten de partners metadata van meer dan 45.000 instrumenten samen in het MIMO-portaal. De digitale inhoud van de lokale collectiedatabanken werd via een OAI-protocol (Open Archives Initiative) geoogst in een MIMO-repository. De musea maakten foto’s van hun collectie volgens de nieuwe MIMO- fotostandaard. Ze linkten alle instrumenten aan de nieuwe meertalige thesaurus met ca. 2250 objectnamen, aan een nieuwe thesaurus van bouwers en aan het internationale Sachs-Hornbostel-classificatiesysteem, dat de MIMO-groep voor de gelegenheid volledig herzien had en aangevuld met een classificatie van elektrische en elektronische instrumenten. Er kwamen ook 1250 digitale audio files in de databank. Dat dit aantal klein is in vergelijking met het aantal foto’s is deels een weerspiegeling van het beperkte aantal historische instrumenten die nog bespeelbaar zijn. Dit maakt de luistervoorbeelden extra waardevol. Nog zeldzamer en dus nog waardevoller zijn video-opnames van historische uitvoeringen. Momenteel zijn 300 video clips online beschikbaar.
Eind 2011 was het gedigitaliseerde muzikale erfgoed van de betrokken musea volledig toegankelijk voor de gespecialiseerde gebruiker (curatoren, onderzoekers, studenten) via de zoek-interface www.mimo-db.eu en voor het brede publiek via Europeana, de Europese digitale bibliotheek. De beschikbare informatie op dat moment bedroeg 40% van Europa’s erfgoed en 16% van het werelderfgoed op gebied van muziekinstrumenten.
Na de beëindiging van de Europese cofinanciering zetten de musea de samenwerking verder. De oorspronkelijke MIMO-groep is vandaag uitgegroeid tot een consortium van 33 partners, met nieuwe collecties uit onder meer Noorwegen, Nederland, Polen, Spanje, China, Burkina Faso en Congo-Brazzaville,. De inhoud is beschikbaar in het Engels, Frans, Duits, Nederlands, Italiaans, Zweeds, Catalaans, Chinees en Pools. MIMO is in 2017 uitgegroeid van Europese tot wereldwijde databank, met gegevens over bijna 65.000 instrumenten. De bouw van een bijkomende interface met gefacetteerde zoekopdracht (mimo-international.com) zorgde ervoor dat MIMO gebruiksvriendelijker werd voor het brede publiek.
Het MIMO-portaal is een eindeloos project, in voortdurende ontwikkeling is. Het werken met zoveel verschillende partners brent uitdagingen met zich mee betreffende de mate van homogeniteit en uniformiteit in de identificatie en naamgeving van de instrumenten. Er worden werkgroepen opgericht en nieuwe subprojecten gestart om de steeds groeiende massa metadata te verbeteren, te controleren en te verrijken.
Het bijeenbrengen van zoveel objecten in een gecontroleerde en eenvoudig te bevragen omgeving maakt onderlinge vergelijking gemakkelijk en aantrekkelijk; evoluties en migraties van instrumenten kunnen ontdekt en gevolgd worden. MIMO is niet enkel een gedocumenteerde cataloog geworden van muzikaal werelderfgoed maar ook een belangrijk hulpmiddel voor wetenschappelijk onderzoek. Het is een steeds groeiend referentiecentrum van muziekinstrumenten wereldwijd, een onderzoekslaboratorium waar uitwisseling van informatie en knowhow over muziekinstrumenten leidt tot een aanzienlijke verrijking van deze dragers van werelderfgoed.
Het MIM maakt deel uit van MIMO’s Core Management Group en is samen met de Philharmonie in Parijs verantwoordelijk voor de thesauri, de Philharmonie voor de technische uitvoering, het MIM voor de inhoud van de thesauri.
Website